‏پرویز پورحسینی‏
Parviz Pourhosseini

جدی-مهربان-فراموش‌نشدنی

پرویز پورحسینی بازیگر بزرگ و دوست‌داشتنی سینما، تلویزیون و تئاتر ایران است. چهره آرام و متین او خاطرات زیادی را برای ما ایرانیان تداعی می‌کند. ما او را در سینما شاید با آثاری مثل «کمال‌الملک»، «کشتی آنجلیکا»، «باشو غریبه‌ای کوچک» و در تلویزیون با سریال‌های بی‌شماری ازجمله «هزاردستان»، «روزی روزگاری»، «شب دهم»، «مختارنامه» و بسیاری آثار فاخر و خاطره‌انگیز دیگر به یاد میاوریم. در اکثر سریال‌های محبوب و خاطره‌انگیز بعد از انقلاب ردی از پرویز پورحسینی دیده می‌شود. بازی تأثیرگذارش در نقش زکریا در مجموعه «مریم مقدس» هیچ‌گاه از یاد نخواهد رفت. در سال‌های اخیر هم همچنان باقدرت به فعالیت خود ادامه می‌دهد. پرویز پورحسینی در آخرین فعالیت‌های تلویزیونی‌اش در سریال «میکاییل» سیروس مقدم نقش‌آفرینی کرد. مدتی پایه ثابت سریال‌های احمد امینی بود. او در سن 75 سالگی با فیلم «جاده قدیم» منیژه حکمت به جشنواره خواهد آمد. سال گذشته هم‌بازی قابل‌تحسین و مؤثری در جدیدترین ساخته مسعود کیمیایی یعنی «قاتل اهلی» داشت.

علاقه به ادبیات در کودکی
 پرویز پورحسینی 20 شهریور 1320 متولد شد. در سنین کودکی به‌واسطه شغلش در صحافی، با کتاب و کتاب‌خوانی آشنا شد و علاقه‌اش به هنر و ادبیات همان‌جا بود که شکل گرفت. پرویز پورحسینی در 12 سالگی پدرش را از دست داد. سخت کار می‌کرد و در کنار کار تحصیلش را هم در کلاس‌های شبانه ادامه داد. او می‌گوید: «در کودکی ناچار به کار کردن بودم و شغل من کار در یک صحافی بود. در صحافی کتاب‌ها و مجلات زیادی از زیر دستم می‌گذشت و در مواقع استراحت بسیاری از آن‌ها را مطالعه می‌کردم. گاهی آن‌قدر محو خواندن می‌شدم که به من ایراد می‌گرفتند. اکثر کتاب‌ها تاریخی بود و گاهی کتاب‌های نادر و کمیاب. از همین‌جا بود که من به کتاب علاقه‌مند شدم. در خانه وقتی همه می‌خوابیدند چراغ‌نفتی را بالای سرم می‌گذاشتم و انار دانه شده با گلپر می‌خوردم و کتاب می‌خواندم و لذت این‌گونه کتاب خواندن آن‌هم در آن سکوت عمیق هنوز برایم شیرین است و این‌گونه بود که من به ادبیات علاقه‌مند شدم.» پورحسینی با شاره به تأثیر مطالعه و بخصوص آثار ویکتور هوگو بر اندیشه خود بیان کرد: «داستان‌های ویکتور هوگو را می‌خواندم و با خودم فکر می‌کردم چطور یک نفر ویکتور هوگو می‌شود و از خود کاری برجای می‌گذارد که تا این حد بر من و دیگران اثرگذار است و ناخودآگاه به این نتیجه رسیدم که باید در این دنیا اثری از خودم باقی بگذارم.» این‌گونه بود که پور حسینی راه هنر را پیش گرفت و در 19 سالگی آموزش بازیگری را در کلاس‌های شبانه اداره هنرهای دراماتیک آغاز کرد. او همچنین فارغ‌التحصیل رشته بازیگری دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران می‌باشد.

آغاز فعالیت هنری با تئاتر
 این هنرمند فراموش‌نشدنی بازیگری را از سال 1340 با بازی در نمایش «مرد گل بدهی» به کارگردانی زنده‌یاد حمید سمندریان آغاز کرد. وی در خصوص ارادتش به استاد سمندریان می‌گوید: «کسی که باعث شد من در این حرفه (تئاتر) بمانم و به ادامه‌ راهم امیدوار شوم، استاد حمید سمندریان بود که کارم را هم با ایشان شروع کردم.» پس از این به گروه پاسارگاد پیوست و نمایش‌های «شش شخصیت در جستجوی نویسنده»، «لئو کادیا»، «مرغ دریایی و آندورا» را با این گروه به صحنه برد. در سال 1346 دو نمایش «حکومت زمان خان» و «استریپ تیز و کارول» را در اداره تئاتر کار کرد. 1348 همکاری‌اش را با کارگاه نمایش آغاز کرد که حاصل کار این دوره نمایش‌های پژوهشی «اودیپ»، «معلم من پای من»، «باغ آلبالو»، «ویس و رامین»، «انسان، حیوان، تقوا»، «جان‌نثار کالیگولا و اورگاست» بود.پرویز پورحسینی همچنین تجربه بازی در نمایش «اورگاست» به کارگردانی پیتر بروک را در کارنامه‌اش دارد. او و آربی آوانسیان تنها ایرانی‌های حاضر در گروه کارگردان مشهور بریتانیایی در اجرای فرانسه بودند. پورحسینی همچنین با گروه تئاتر پیاده دو نمایش به نام‌های «شهر ما»، «نظاره مرگ» را نیز اجرا کرد. در سال 1355 با یک گروه تئاتری در تئاتر شهر همراه گردید که حاصل کار این دوره نمایش‌های «خاطرات و کابوس‌ها»، «شیون»، «استعاذه» و «جنایت و مکافات» بود. پورحسینی پس از انقلاب نیز به فعالیت خود در عرصه تئاتر ادامه داد و نمایش‌های «شاه اسکوریال»، «تف»، «سیرک باشکوه» را در تئاتر شهر و نمایشنامه‌های «دکتر فاستوس»، «ماهان کوشیار»، «معمای ماهیار معمار»، «چراغ گاز» «افسانه اندوه» و «شب یهودا» و «بازجوئی» را در اداره تئاتر به اجرا درآورد. در سال 1371 نیز در نمایش «یادگار سال‌های شن» را در تالار وحدت حضور داشت. او در تئاتر با کارگردانان بزرگ ازجمله حمید سمندریان، مسعود رسام، جهانگیر الماسی، محمد رحمانیان، اسماعیل خلج و ... کارکرده و بسیاری از تله‌تئاترهایش قبل و بعد از انقلاب از تلویزیون پخش‌شده است.

سینما
 اولین کار تصویر پرویز پورحسینی، فیلم سینمایی «چشمه» به کارگردانی آربی آوانسیان بود که در سال 1351 اکران شد. این تنها فعالیت تصویری وی قبل از انقلاب بود. البته بدون در نظر گرفتن چند تله‌تئاتری که قبل از انقلاب از تلویزیون پخش شد. در سال 1362 سینما را با اثر به‌یادماندنی علی حاتمی یعنی «کمال‌الملک» ادامه داد. پرویز پورحسینی در این فیلم نقش کامران میرزا، سارق جواهرات شاه را بازی کرد. «باشو غریبه‌ای کوچک»، «کشتی آنجلیکا»، «خواب لیلا»، «رستاخیز» و «قاتل اهلی» از مهم‌ترین فعالیت‌های وی در سینما می‌باشد. او همچنین از بهرام بیضایی برای بازی در فیلم سینمایی «سگ‌کشی» پیشنهاد داشته که نپذیرفتن آن پیشنهاد بعدها تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین حسرت‌های هنری‌اش شد. پرویز پورحسینی امسال هم با فیلم سینمایی «جاده قدیم» منیژه حکمت به سی‌وششمین جشنواره فیلم فجر خواهد آمد. وی تاکنون در سینما با کارگردانان مطرحی همچون آربی آوانسیان، واروژ کریم مسیحی، علی حاتمی، بهرام بیضایی، داریوش فرهنگ، مهدی فخیم زاده، یدالله صمدی، ابوالحسن داوودی، سیروس الوند، بهروز افخمی، احمدرضا درویش، مسعود کیمیایی و ... همکاری داشته است.

پورحسینی و سریال‌های خاطره‌انگیز
 اما اکثر ایرانیان پرویز پورحسینی را با بیشمار سریال تلویزیونی به‌یادماندنی‌ای که بازی کرده می‌شناسند. او بیش از هر چیزی در تلویزیون دیده‌شده است. مجموعه تحسین‌برانگیز «هزاردستان» اولین نقش‌آفرینی وی در تلویزون بود. او در این مجموعه یک‌بار دیگر با مرحوم علی حاتمی همکاری کرد. پرویز پورحسینی بعد از آن در اکثر سریال‌های بزرگ تاریخی حضور داشته است. از این جمله می‌توان به سریال‌های «امیرکبیر»، «روزی روزگاری»، «مریم مقدس»، «شب دهم» و «مختارنامه» اشاره کرد. پورحسینی بیش از همه در تلویزیون با احمد امینی همکاری کرده و در مجموعه‌های «تصویر یک رؤیا»، «باران عشق»، «اولین شب آرامش» و «بی‌گناهان» *

بازیگر وی بوده است. آخرین نقش‌آفرینی پرویز پورحسینی هم به مجموعه «میکاییل» سیروس مقدم در سال 94 بازمی‌گردد. قبل از آن‌هم سریال‌های پرطرفداری مثل «هفت‌سنگ»، «شیدایی» و البته پروژه ناتمام «سرزمین کهن» کمال تبریزی را بازی کرد. البته پرویز پورحسینی سال‌های بعد هم کم‌کار نبود است. او در سال‌های 95-96 مدتی از تلویزیون دورمانده و فعالیتش را در سینما و شبکه نمایش خانگی ادامه می‌دهد. در دو کار پایانی او را در نقش راهنما و کار بلدهای داستان می‌بینیم. پرویز پورحسینی در «قاتل اهلی» مسعود کیمیایی در نقش روحانی ظاهر شد که یک جورایی حکم مراد قهرمان داستان (پرویز پرستویی) را داشت. او در مجموعه «عالیجناب» نیز به‌عنوان یکی از زبده‌ترین مشاورهای رئیس‌جمهور ایفای نقش می‌کند. مجموعه سیاسی 6 قسمتی «عالیجناب» به نویسندگی و کارگردانی سام قریبیان از اواسط پاییز 96 از شبکه نمایش خانگی انتشار یافت.

پرویز پورحسینی علاوه بر سینما، تلویزیون و تئاتر، در فیلم‌های کوتاه «گفتگو با باد» و «اندوه دوربین» و مستندی به نام «عشق پرداز» هم حضورداشته است.

ازدواج

بازیگر کارکشته تلویزیون سال‌هاست که ازدواج کرده است. تنها فرزند و تنها پسر پرویز پورحسینی متولد 1353 است و در حوزه اکو توریسم فعالیت می‌کند. پورحسینی از فرزندش صاحب دو نوه به نام‌های سهیل و ستاره شده است که رابطه فوق‌العاده صمیمی‌ای با پدربزرگ دارند.

یک خاطره تأثیرگذار
 پرویز پورحسینی خاطره جالب و شاید تلخی از سینما رفتن مادربزرگش دارد که باعث شده دیگر در صنقش‌های  منفی بازی نکند. حداقل تا مدتی. خاطره را از زبان خود او بشنویم شیرین‌تر است. «برای فیلم «شب حادثه» که ÷-+نقش منفی بازی کرده بودم٬ دو بلیت در جشنواره داشتم و‌ به مادر و مادربزرگم بلیت را دادم. مادربزرگم خانم .2شمالی‌ای بود که با صدای بلند صحبت می‌کرد. زمانی که آن‌ها برای دیدن فیلم می‌روند، یکی از تماشاگران به نقش من با لهجه شمالی توهین می‌کند. مادربزرگم همان‌جا بلند می‌شود و می‌گوید خانم بچه ما آدم خوبی است، اینجا بازی می‌کند. زمانی که به خانه آمدم، مادربزرگم گفت: «تو درست‌بشو نیستی! چرا رفتی این نقش را بازی کردی؟ برو نقشی را بازی کن که مردم دعایت کنند.»»

جوایز

کاندیدای بهترین بازیگر نقش دوم مرد برای فیلم‌های «طلسم» و «اوینار» از جشنواره فیلم فجر
دریافت دیپلم افتخار برای بازی در فیلم سینمایی و تلویزیونی «مریم مقدس» از جشنواره فجر؛ ۱۳۷۹
دریافت جایزه بهترین بازیگر مرد برای تئاتر تلویزیونی «قطار ارواح» از جشنواره سیما؛ ۱۳۸۰
دریافت جایزه بهترین بازیگر مرد برای فیلم «مریم مقدس» از جشنواره حقیقت یزد؛ ۱۳۸۰
دریافت کاپ بهترین بازیگر مرد برای نمایش تلویزیونی «به‌سوی دمشق» از جشنواره سیما؛ ۱۳۸۲